Hoe zou(den) toekomst(en) van nietsdoen er kunnen uitzien?

• Beloftes van vooruitgang: minder werken meer vrije tijd. Klopt dat nog? Zo ja, hoe wordt die vrije tijd vormgegeven? Vaak gaat het over consumeren (eten, kunst, shoppen, toerisme). Wat zijn de andere voorbeelden van 'leisure society' waar het gaat om een ander soort kwaliteitsvol nietsdoen?

• De meeste van ons hebben een vrij hectische levensstijl: werk, reizen, gezin, en vervaging van de grenzen tussen leven en werk, waardoor we zelden echt 'stoppen'. Het is alombekend dat een continue stress zeer slecht voor de gezondheid is. Het kan leiden tot burnouts, sneller verouderen, chronische fysieke, geestelijke en sociale ziektes. En als we eenmaal ziek worden is er geen tijd om echt te genezen.

• Er is nog een aspect van de macro-wereld waarin we leven die onze levensstijl sterk beïnvloedt: groeieconomie: als maar meer, groter, sneller – het is nooit genoeg en we zijn er nog niet. Lijkt deze ongelimiteerde groei niet op een van de epidemische ziektes van vandaag: kanker? Als zo'n groei aan de basis van ons werk ligt, is het niet raar dat we individueel en als gemeenschap aan werkgerelateerde ziektes leiden.

• We hebben het vaak over de nood van transitie naar meer duurzame levensstijlen, maar nemen we de tijd om te reflecteren over hoe zo'n levenstijl er zou uitzien? In onze sector zijn er veel wereldverbeteraars – we hebben vaak antwoorden over hoe de wereld zou moeten veranderen en tegelijkertijd verstikken we door zelfexploitatie, met als excuus dat we missiegedreven zijn en dat we niet zelfzuchtig mogen zijn.

• De creatieve sector zou aan de voorhoede van een nieuwe leer van nietsdoen kunnen staan. Onze voorvaders en moeders – dichters, filosofen, kunstenaars van de vorige eeuwen hebben van nietsdoen een kunst gemaakt. Zij wisten al dat de link tussen nietsdoen en creativiteit onlosmakelijk is. In de ademruimtes ontstaat de mogelijkheid voor een creatieve vonk, voor het zien hoe het anders zou kunnen zijn, voor het overzien van een moeilijke situatie enz. Voor een sector waar creativiteit een ruwe grondstof is van ons bestaan, zou het creëeren van ademruimtes juist een prioriteit moeten zijn. Voor onszelf en ons publiek. We kunnen door 'creatief nietsdoen' onze weerstand en veerkracht vergroten, om de hedendaagse en toekomstige sociale, ecologische en economische turbulenties te kunnen doorstaan.

• Deze workshop kan als een begin gezien worden. Een begin van een toekomst waar wij – deze groep tenminste – naar toe zouden willen gaan. Het is een wenselijke toekomst, niet noodzakelijk realistisch of 'waar'. Het is niet een voorspelling maar een aanroep.

• Hoe gaan we tewerk? De eerste dag beginnen we door de huidige situatie kritisch te bekijken. Vervolgens gaan we opzoek gaan naar alternatieven: wat vinden wij wenselijk om meer tijd en ruimte te kunnen creëeren? In wat voor wereld willen wij leven? We beginnen met het heden, we verplaatsen ons naar de 'groote toekomst' en we eindigen morgen met een alledaagse toekomst, waar we morgen al kunnen beginnen aan te werken.

• ik maak iets nieuws door oude elementen te herschikken
• ik duik in een andere wereld, waaruit we makkelijk weggerukt kunnen worden
• het is een zoektocht, waar ik zelf situaties opzoek of creëer
• ik geniet van rond dwarrelen
• ik ben doelloos aanwezig
• ik geniet van tijd verliezen
• ik vertrek en probeer de gedachten van 'wat moet’ los te laten
• ik zoek elke dag iets moois op in mijn omgeving

• ik wens iets voor iemand anders, met mijn hart open
• ik wil niet veroordelen on beoordelen
• ik plan niet
• ik heb een vakantiegevoel
• ik ben spontaan
• ik gebruik mijn fantasie
• ik mag fouten maken
• ik voel een relatie, een betekenisvolle link met mijn omgeving
• ik neem de tijd en haast me niet
• “alles is ok”

• vrijheid
• zelfrelativering
• rust
• anticipatie
• openheid
• samenvallen met mijzelf
• geluk
• zaligheid
• fascinatie

• met rust gelaten worden
• iets maken om aan anderen te geven
• vertrouwen
• niet deelnemen: werk/leven gebeurt rond mij
• open staan om overvallen te worden
• erkenning van het moment waarin 'het gebeurt'
• “mijn plek” vinden, die uitnodigt om rond te 'hangen'
• iemand kan ruimte voor mij creëeren: “laat haar met rust”

Hoe zit het met nietsdoen vandaag? Hoe zal de nabije toekomst er uitzien als we de status-quo behouden?

• Doel en resultaatgerichtheid; geen ruimte voor onderzoek, mislukking niet toegelaten
• Dominante werkethos; het “moet”, maatschappelijke druk vertaald in druk van de familie, “zelfexploitatie”, een achterhaalde notie van wat “werk” betekend
• Opgelegde tijdschema’s; 9-5, 24/7, agendadenken
• “Time is Money”; financiële zorgen, gevolgen voor kinderen, prikklok, directe link tussen tijd en geld
• Keuzemaatschappij; illusie van keuzemogelijkheden enerzijds en een overload van leiden tot keuzestress
• Opkomst van werkgerelateerde ziektes, met geen tijd voor genezing; de problemen zijn systemisch maar de diagnose individueel

• Geldeconomie en consumptiemaatschappij
• Arbeidsmarkt en bedrijfsleven
• Digitalisering en globalisering
• Ontwrichting
• Wantrouwen

• Maakbaarheid
• Meetbaarheid
• Materialisme
• Vooruitgang
• Wolf onder de wolven
• Kopen maakt gelukkig
• Normaalzucht
• Groei om te groeien
• Machtcapitalisme
• Uiterlijke schijn
• Snelheid
• Ik ben niet goed genoeg

• Chronos (kloktijd)
• Prometheus (vooruitgang)
• Thanatos (doodsdrift)

• Alleen God is perfect
• Mind the system, find the gap
• Your time is now
• Yes We Can
• No country for unemployed
• Three pills a day keeps sadness away
• Mannen weten waarom?
• The best a man can get!
• Gegarandeerd de beste kwaliteit voor de laagste prijs
• What a feeling!
• Word schandalig rijk
• Do it NOW!
• Witter dan wit
• All the happiness you can buy!
• Bet and you will win

• Brussel Centraal
• 24u piekuur
• Vuur

• (Oer)Angst
• Fobie
• Onontkombaarheid
• Onvervulbaarheid
• Zwaar gevoel
• “Instant Gratification”
• Opgejaagd
• Eenzaam
• Verstikkend
• Onder druk
• Apathisch
• Volgzaam

Als we beginnen met alternatieve mythes en gevoelens, wat voor wereld komen we dan in terecht in tien jaar?

Nietsdoen

• Veel tijd voor activitijd, binnen en buiten (yoga, jogging, middagsdutjes, samen reizen…)
• Wijken zijn open, 'buurten' is een deel van dagelijks leven
• Er wordt veel gevierd: bij het lukken én mislukken
• Brieven worden weer per post gestuurd

Werk

• Gegarandeerd basisinkomen wereldwijd
• Organisaties hebben een houdbaarheidsdatum
• Nieuwe tijdswerkregeling voor ouders

Transgenerational living

• Jongeren zoeken stilte op bij ouderen
• Transgenerational co-working & co-education
• Er zijn speeltuinen voor ouderen

Kennis

• Open Access Publishing
• Nobelprijs voor “Doing Nothing”
• De zorgsector is holistisch

Leefomgeving

• Kloosters worden gebruikt door experimentele gemeenschappen
• Autoindustrie is ingestort, iedereen gebruikt de fiets en openbaar vervoer
• Composttoilletten zijn wijd gedistribueerd
• Scholen hebben akkers met dieren

• “Regering maakt 34000 uren vrij voor Activitijden van de bevolking”
• “Nieuw reisbureau opent zijn deuren: Samen naar de Wolken”
• “And the Nobel Prize for Doing Nothing goes to…”
• “Z33 sluit zijn deuren” hier is niks te doen“
• “Feest: Vijf jaar Cowork Education Village: ouders en kinderen delen gebouw en leerinfrastructuur”
• “Indian Summer Sunrise jogging: a joggers’ traffic jam”
• “21 juni: buiten - jaarlijkse yogasessie op alle pleinen”
• “Wetgeving goedgekeurd: vanaf nu financiële compensatie voor een yogamat”
• “Buurten in Wijk X: agenda en nieuws: samenwerking opgezet tussen bedrijf X en seniorenwerking; zaden ruilmarkt voor buurttuinen; ecologisch buurttuin apero om ervaringen uit te wisselen”
• “Laatste kinderopvang gesloten: Door nieuwe tijdswerkregeling halen ouders de kinderen zelf van schol. Voor reizende ouders zijn ook nieuwe buurtwerkingen om de kinderen tijdelijk op te vangen”
• “Wettenschappers zetten al hun artikelen online, leesbaar voor iedereen”
• “Gegarandeerd basisinkomen wereldwijd geïntroduceerd”
• “Katholieke kerk zet kloosters open voor experimentele gemeenschappen”
• “De auto industrie is nu helemaal ingestort: iedereen kiest voor fiest en openbaar vervoer”
• “Het vieren van projecten wordt ook toegepast als ze niet geslaagd zijn”
• “Watertoiletten verboden: Elke straat heeft een composttoilet”
• “Nieuwe trend bij de jongeren: stilte opzoeken bij de ouderen”
• “Nieuwe buitenspeeltuinen voor senioren”
• “Naast rekeningen en reclame worden weer veel brieven met de post verstuurd”
• “Schoolmoestuinen worden schoolakkers met dieren als geiten, schapen en kippen”
• “Werkgevers voeren structureel middagsdutjes als activitijd tijdens de werkuren”

• Diversiteit van “activitijden” (activiteiten en passiviteiten die het 'zijn' en nietsdoen bevorderen)
• Van samenleving tot samen-leving
• Duurzame leefomgeving
• Open en gedeelde infrastructuur (materieel en immaterieel)
• Ecologische gevoeligheid
• Vernieuwing van economisch systeem
• Holistisch leiderschap

• Holisme en een verruimde (holistische) intelligentie (emotionele, lichamelijke intelligentie, intuïtie)
• Eerlijkheid
• Vrijheid; van moeten naar mogen, vrijheid om realiteit te bevragen; alles kan mooi zijn; uit het kader vliegen; mobiel zijn
• Vertrouwen
• Waardering
• Respect
• Stilte
• Samenwerking
• Organisch tempo
• Superdiversiteit
• Liefde
• Openheid
• Mededogen
• Innerlijke rijkdom
• Nederigheid
• Menselijkheid
• Egolessness

• Kairos (beleving, kwaliteit v/d tijd)
• Epimetheus (walking backwards into the future)
• Eros (liefde, sensualiteit)

• Leven in het hier en nu; zijn, in en met de natuur, geabsorbeerd in de omgeving, genieten van het licht en de lucht; kunst maken, ervaren en delen
• Time to let go; loslaten, don’t worry, laten komen, laten gaan, comfortabel zijn
• Tijd en afstand zijn nodig voor betekenisvolle verandering; lezen, reflecteren, 'nothing' op mijn to-do lijst, concentratie en focus
• Humans are social animals; samen zijn, samenwerking, eten (maken, delen), gezelligheid, feest vieren
• Make the best of a bad situation; positieve verhalen vertellen; tussenruimtes vinden
• Perfect zijn, volstaan
• Everything’s connected

• Stille kracht, water
• Stoer en krachtig roze
• Eenvoudig
• Connectie lucht ↔ aarde
• Glimlach
• In beweging (spiralen), fonkelend
• Viering
• Natuurlijk ritme

• Alert, aanwezig en gefocust zijn
• Aanstekelijk
• Licht
• Bevrijdend
• Passie
• Tintelend
• Warm
• Rust (peace of mind)
• Ruimte om te ademen
• Uitdagend
• Zin om te verbinden