Differences
This shows you the differences between two versions of the page.
Both sides previous revision Previous revision Next revision | Previous revision Next revisionBoth sides next revision | ||
jeruzalemgarden [2011-11-12 18:49] – cocky | jeruzalemgarden [2011-11-12 20:38] – [Jeruzalemgarden, edible plants lists] cocky | ||
---|---|---|---|
Line 1: | Line 1: | ||
- | === Jeruzalemgarden, | + | ===== Jeruzalemgarden, |
+ | De Jeruzalem tuin, Jan Mayenstraat 14 te Amsterdam is een eetbare tuin opzet in 2009 by FoAm Lab. Cocky en Theun beheren de tuin in de vorm een rentmeesterschap en ze worden bijgestaan door vele bewoners in de buurt. | ||
+ | Het is een zonnige tuin met een schrale, zanderige droge grond, die doorlatend is. | ||
- | | ||
- | | ||
- | **Compagnion planten:** \\ | ||
- | **Kwaliteiten: | ||
- | **Eetbare delen:** \\ | ||
- | **Typeringen: | ||
- | **Plantverzorger: | ||
- | **Verkrijgbaar bij: | ||
- | ----- | ||
- | === Aardbei === | ||
- | **Compagnion planten:** Friends are beans, borage, lettuce, onions, spinach and thyme. Foes: Cabbage, broccoli, Brussels sprouts, cauliflower and kohlrabi. Allies: Borage strengthens resistance to insects and disease. Thyme, as a border, deters worms.\\ | ||
- | {{: | ||
- | ----- | + | De tuin wordt ontworpen aan de hand van eigenschappen van de planten waarmee ze als groep (gilde) samenwerken. |
+ | iedere plant vervult een specieke rol vervult om de hele groep als een samenhangend systeem te laten floreren. | ||
+ | de rollen in een gilde kunnen zijn: \\ | ||
+ | - zorgen voor een stikstof cyclus \\ | ||
+ | - de grond voorzien van voedingsstoffen (mineralen cyclus) | ||
+ | - mulch/ | ||
+ | - aantrekken van insecten en vogels voor bestuiving en verspreiding van zaden.\\ | ||
+ | - bescherming voor bedreigingen van buitenaf\\ | ||
+ | meer zie [[http:// | ||
+ | |||
+ | |||
+ | -We strive for\\ | ||
+ | -a garden with a focus on edible (native) species.\\ | ||
+ | -a selfhealing garden by planting many aromatic herbs and a big spectrum of plants which contagious diseases and extinguish carriers of infection.\\ | ||
+ | -aplants which are perennials and/or seed themselves easily\\ | ||
+ | -plants that take care for at least one service.\\ | ||
+ | -a garden which attrackts bees, butterfies and birds\\ | ||
+ | -a garden which connects to its neigbourhood\\ | ||
+ | |||
+ | De vragen die we onze planten stellen zijn:\\ | ||
+ | -ben je eetbaar? | ||
+ | -trek je wellicht ook bijen, vlinders, vogels, aan?\\ | ||
+ | -wie wil je dat je buren zijn?\\ | ||
+ | -welke functies zou je kunnen vervullen voor anderen, en pas je in een gilde?\\ | ||
+ | -welke condities heb je nodig hebt in termen van soort grond, scahduw/ | ||
+ | |||
+ | In onderstaande lijsten vindt je de eetbare bloemen, groenten, fruit, (stinzen)bollen, | ||
+ | blog; [[http:// | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | --------- | ||
+ | Familie: | ||
+ | Compagnion planten: \\ | ||
+ | Eetbare delen: \\ | ||
+ | Verkrijgbaar bij: | ||
+ | |||
+ | ==== Eetbare bloemen==== | ||
=== Blaassilene / Silene Vulgaris === | === Blaassilene / Silene Vulgaris === | ||
Line 34: | Line 62: | ||
{{: | {{: | ||
---- | ---- | ||
- | === Citroentym /Thymus citriodorus 'Lemon Supreme'/ | ||
- | Familie: Lamiaceae---- Leefomgeving: | ||
- | vaste wintergroeneplant, | ||
- | Eetbare delen: blad, bloem\\ | ||
- | De beste citroentijm voor de keuken. Zuiver van geur en smaak. Groeit als een bolrond struikje.\\ | ||
- | **Verkrijgbaar bij: | ||
- | {{: | ||
- | ----- | ||
=== Dropplant / Agastache ' | === Dropplant / Agastache ' | ||
Line 73: | Line 93: | ||
--------- | --------- | ||
- | | + | === Lavandula angustifolia 'Bleue Velours Charles' |
- | + | ||
- | Familie: | + | |
- | zaden in de volle grond dun uitzaaien vanaf eind maart. Het zaad alleen aandrukken, niet afdekken. De kiemduur is 2 tot 3 weken. Na opkomst uitdunnen door ze 30 cm uit elkaar te planten. Kamille groit vaak op braakliggende landjes \\ | + | |
- | eenjarig\\ | + | |
- | Eetbare delen: blad, bloem\\ | + | |
- | Verkrijgbaar bij: | + | |
- | {{: | + | |
- | + | ||
- | --------- | + | |
- | + | ||
- | === Kamille, Roomse / Chameamelum nobile === | + | |
- | Familie: ---- Leefomgeving: | + | |
- | Eetbare delen:blad, bloem\\ | + | |
- | Verkrijgbaar bij: [[http:// | + | |
- | {{: | + | |
- | + | ||
- | ---------------------- | + | |
- | + | ||
- | + | ||
- | === Kardoen /Cynara cardunculus ' | + | |
- | + | ||
- | Familie: | + | |
- | Kwaliteiten: | + | |
- | Eetbare delen:blad, stengel, bloemhoofd, te gebruiken als gekookte groente of salade. Kardoen is een middeleeuwse groente, nauw verwant aan artisjok. De gebleekte stengels worden nog steeds gegeten in Italie en Zuid Oost Europa. De smaak is vooral bitter, iets wat wij veelal uit onze cultuur gekweekt hebben. Maar bitter in de mond maakt het hart gezond.\\ | + | |
- | Verkrijgbaar bij:[[als vaste plant http:// | + | |
- | {{: | + | |
- | ---- | + | |
- | + | ||
- | === Kraailook / Allium vinale === | + | |
- | + | ||
- | Familie: ---- Leefomgeving: | + | |
- | Nadien kan de kraailook in de tuin geplant worden, op een zonnige plek.----vaste plant.\\ | + | |
- | Eetbare delen:Het blad kan je de hele winter door oogsten, het smaakt iets sterker dan bieslook en is op dezelfde manier toe te passen. | + | |
- | De bolletjes, met een doorsnede van één tot twee centimeter, hebben een sterke knoflooksmaak en kunnen dus ook zo gebruikt worden.\\ | + | |
- | Verkrijgbaar bij: | + | |
- | {{: | + | |
- | + | ||
- | --------------- | + | |
- | + | ||
- | === / Lavandula angustifolia 'Bleue Velours Charles' | + | |
Familie: Lamiaceae---- Leefomgeving: | Familie: Lamiaceae---- Leefomgeving: | ||
Line 129: | Line 109: | ||
Verkrijgbaar bij: | Verkrijgbaar bij: | ||
{{: | {{: | ||
- | ---- | ||
- | |||
- | |||
- | === Origanum vulgare ' | ||
- | |||
- | Familie: | ||
- | Compagnion planten: Als compagnionplant bevordert het de smaak van groentes en kruiden. \\ | ||
- | Eetbare delen:blad, bloem\\ | ||
- | Zeer geschikt als rijk bloeiende bodembedekker in de volle zon. De geur is bijna zo sterk als die van Origanum majorana, de echte oregano.De krachtigste marjolein, | ||
- | Verkrijgbaar bij: | ||
- | {{: | ||
---- | ---- | ||
- | |||
- | === Pastinaak / Pastinaca sativa / Parsnip === | ||
- | Familie: schermbloemige---- Leefomgeving: | ||
- | Compagnion planten: | ||
- | Eetbare delen: blad, wortel\\ | ||
- | Verkrijgbaar bij: | ||
- | {{: | ||
- | |||
- | ---- | ||
- | |||
- | |||
- | === Pepermunt, zwarte / Mentha x piperita 'Black Spearmint'/ | ||
- | Familie: Lamiaceae---- Leefomgeving: | ||
- | Compagnion planten: bevordert de gezondheid van tomaten en kool\\ | ||
- | Pepermunt heeft die scherpe muntsmaak die voor de gelijknamige pastilles wordt gebruikt. De geur is zo sterk dat deze bijna tranen kan verwekken bij intensief contact. Het blad is met name in het voorjaar donker. Zeer geschikt bij dessert en voor thee.\\ | ||
- | Repels white cabbage moths, aphids and flea beetles. It is the menthol content in mints that acts as an insect repellant. Bees and other good guys love it. \\ | ||
- | Verkrijgbaar bij: | ||
- | {{: | ||
- | ----- | ||
- | |||
- | === Postelein winter / Claytonia perfoliata === | ||
- | | ||
- | Eetbare delen: blad, | ||
- | Verkrijgbaar bij: | ||
- | {{: | ||
- | ----- | ||
- | |||
=== Rozemarijn italiaanse / Rosmarinus officinalis ' | === Rozemarijn italiaanse / Rosmarinus officinalis ' | ||
Familie: | Familie: | ||
Line 176: | Line 118: | ||
Verkrijgbaar bij: [[http:// | Verkrijgbaar bij: [[http:// | ||
{{: | {{: | ||
+ | |||
---- | ---- | ||
- | === Rozemarijn officinalis / Rosmarinus officinalis 'Miss Jessopp' | + | === Rozemarijn officinalis / Rosmarinus officinalis 'Miss Jessopp' |
- | + | ||
Familie: Lamiaceae---- Leefomgeving: | Familie: Lamiaceae---- Leefomgeving: | ||
Compagnion planten: wortel, | Compagnion planten: wortel, | ||
- | Typeringen:** Het blad is grijzig groen en ze heeft kleine metaalblauwe bloemen, Extra winterhard. | + | Typeringen: Het blad is grijzig groen en ze heeft kleine metaalblauwe bloemen, Extra winterhard. |
Verkrijgbaar bij: | Verkrijgbaar bij: | ||
{{: | {{: | ||
- | ---- | + | --------- |
- | === Salie spaanse / Salvia lavandulifolia | + | === Salie spaanse / Salvia lavandulifolia === |
Familie: Lamiaceae---- Leefomgeving: | Familie: Lamiaceae---- Leefomgeving: | ||
Line 195: | Line 137: | ||
{{: | {{: | ||
------------ | ------------ | ||
- | |||
- | === Scabosia, gele / Cephalaria gigantea | ||
- | Standplaats: | ||
- | Compagnion planten: is geplant bij de kardoen in de rechterhelft van de tuin\\ | ||
- | Eetbare delen: GEEN!\\ | ||
- | Verkrijgbaar bij: | ||
- | {{: | ||
- | |||
- | --------- | ||
=== Slaapbol / Maanzaad / Papaver somniferum === | === Slaapbol / Maanzaad / Papaver somniferum === | ||
- | Familie: | + | Leefomgeving: |
Verkrijgbaar bij: | Verkrijgbaar bij: | ||
{{: | {{: | ||
----- | ----- | ||
+ | |||
+ | === Zonnebloem === | ||
+ | Leefomgeving: | ||
+ | Bijenplant\\ | ||
+ | Eetbare delen: | ||
+ | Verkrijgbaar bij: Vreedken zaden\\ | ||
+ | {{: | ||
+ | -------------- | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | ==== Fruit ==== | ||
+ | |||
+ | === Aardbei === | ||
+ | Compagnion planten: Friends are beans, borage, lettuce, onions, spinach and thyme. Foes: Cabbage, broccoli, Brussels sprouts, cauliflower and kohlrabi. Allies: Borage strengthens resistance to insects and disease. Thyme, as a border, deters worms.\\ | ||
+ | {{: | ||
+ | |||
+ | ----- | ||
+ | |||
+ | ==== Groente ==== | ||
+ | |||
+ | === Kardoen /Cynara cardunculus ' | ||
+ | |||
+ | Familie: | ||
+ | Kwaliteiten: | ||
+ | Eetbare delen:blad, stengel, bloemhoofd, te gebruiken als gekookte groente of salade. Kardoen is een middeleeuwse groente, nauw verwant aan artisjok. De gebleekte stengels worden nog steeds gegeten in Italie en Zuid Oost Europa. De smaak is vooral bitter, iets wat wij veelal uit onze cultuur gekweekt hebben. Maar bitter in de mond maakt het hart gezond.\\ | ||
+ | {{: | ||
+ | ----- | ||
+ | |||
+ | === Pastinaak / Pastinaca sativa / Parsnip === | ||
+ | Familie: schermbloemige---- Leefomgeving: | ||
+ | Compagnion planten: | ||
+ | Eetbare delen: blad, wortel\\ | ||
+ | Verkrijgbaar bij: | ||
+ | {{: | ||
+ | ----------- | ||
+ | |||
+ | === Postelein winter / Claytonia perfoliata === | ||
+ | | ||
+ | Eetbare delen: blad, | ||
+ | Verkrijgbaar bij: | ||
+ | {{: | ||
+ | |||
+ | ------- | ||
=== Venkel bronzen / Foeniculum vulgare ' | === Venkel bronzen / Foeniculum vulgare ' | ||
Line 219: | Line 196: | ||
Verkrijgbaar bij: | Verkrijgbaar bij: | ||
{{: | {{: | ||
- | ---- | ||
+ | -------- | ||
+ | |||
+ | ==== Kruiden ==== | ||
+ | === Citroentym /Thymus citriodorus 'Lemon Supreme'/ | ||
+ | |||
+ | Familie: Lamiaceae---- Leefomgeving: | ||
+ | vaste wintergroeneplant, | ||
+ | Eetbare delen: blad, bloem\\ | ||
+ | De beste citroentijm voor de keuken. Zuiver van geur en smaak. Groeit als een bolrond struikje.\\ | ||
+ | Verkrijgbaar bij: | ||
+ | {{: | ||
+ | |||
+ | -------- | ||
+ | |||
+ | === Origanum vulgare ' | ||
+ | |||
+ | Familie: | ||
+ | Compagnion planten: Als compagnionplant bevordert het de smaak van groentes en kruiden. \\ | ||
+ | Eetbare delen:blad, bloem\\ | ||
+ | Zeer geschikt als rijk bloeiende bodembedekker in de volle zon. De geur is bijna zo sterk als die van Origanum majorana, de echte oregano.De krachtigste marjolein, | ||
+ | Verkrijgbaar bij: | ||
+ | {{: | ||
+ | |||
+ | |||
+ | === Kraailook / Allium vinale === | ||
+ | |||
+ | Familie: ---- Leefomgeving: | ||
+ | Nadien kan de kraailook in de tuin geplant worden, op een zonnige plek.----vaste plant.\\ | ||
+ | Eetbare delen: Het blad kan je de hele winter door oogsten, het smaakt iets sterker dan bieslook en is op dezelfde manier toe te passen. | ||
+ | De bolletjes, met een doorsnede van één tot twee centimeter, hebben een sterke knoflooksmaak en kunnen dus ook zo gebruikt worden.\\ | ||
+ | Verkrijgbaar bij: | ||
+ | {{: | ||
+ | |||
+ | ------ | ||
+ | |||
+ | ==== Thee ==== | ||
+ | |||
+ | === Kamille, echte / Matricaria Chamomilla === | ||
+ | |||
+ | Familie: | ||
+ | zaden in de volle grond dun uitzaaien vanaf eind maart. Het zaad alleen aandrukken, niet afdekken. De kiemduur is 2 tot 3 weken. Na opkomst uitdunnen door ze 30 cm uit elkaar te planten. Kamille groit vaak op braakliggende landjes \\ | ||
+ | eenjarig\\ | ||
+ | Eetbare delen: blad, bloem\\ | ||
+ | Verkrijgbaar bij: | ||
+ | {{: | ||
+ | |||
+ | |||
+ | === Kamille, Roomse / Chameamelum nobile === | ||
+ | Familie: ---- Leefomgeving: | ||
+ | Eetbare delen:blad, bloem\\ | ||
+ | Verkrijgbaar bij: [[http:// | ||
+ | {{: | ||
+ | |||
+ | === Pepermunt, zwarte / Mentha x piperita 'Black Spearmint'/ | ||
+ | |||
+ | Familie: Lamiaceae---- Leefomgeving: | ||
+ | Compagnion planten: bevordert de gezondheid van tomaten en kool\\ | ||
+ | Pepermunt heeft die scherpe muntsmaak die voor de gelijknamige pastilles wordt gebruikt. De geur is zo sterk dat deze bijna tranen kan verwekken bij intensief contact. Het blad is met name in het voorjaar donker. Zeer geschikt bij dessert en voor thee.\\ | ||
+ | Repels white cabbage moths, aphids and flea beetles. It is the menthol content in mints that acts as an insect repellant. Bees and other good guys love it. \\ | ||
+ | Verkrijgbaar bij: | ||
+ | {{: | ||
=== Verveine - citroenverbena | === Verveine - citroenverbena | ||
Line 230: | Line 267: | ||
Verkrijgbaar bij: | Verkrijgbaar bij: | ||
{{: | {{: | ||
- | ---- | + | ------------ |
+ | ==== Eetbare (stinzen) bollen ==== | ||
- | === Zonnebloem | + | === Blauwe druifjes/ MuscariI Botryoides |
- | Familie:---- Leefomgeving: zon ---- 1. Zorg dat er geen onkruid meer te vinden is op je stuk grond. | + | Bt: april-mei. Hoogte: 10-25 cm. Blauw. |
- | Bijenplant\\ | + | Zonnig-halfschaduw. Niet te arme grond. |
- | Eetbare delen: | + | Bijenplant. Doen het goed onder bladverliezende bomen |
- | Verkrijgbaar bij: Vreedken zaden\\ | + | |
- | {{: | + | ------- |
+ | |||
+ | === Blauwe Kuiddruif / Muscari comosum === | ||
+ | de echte, violet met een purpere " | ||
---------- | ---------- | ||
+ | |||
+ | === crocus cacellatus === | ||
+ | De bloemkleur van deze zeven tot tien cm hoge species is licht blauwachtig lila met aan de buitenzijde een violette blos. De buitenste kelkblaadjes zijn violet gestreept. Heel mooi zijn de oranje stempels. Na de bloei verschijnen de bladeren. De knolletjes zijn eetbaar. Bloeitijd: eind september-oktober. Doen het goed onder bladverliezende bomen | ||
+ | -------- | ||
+ | |||
+ | === Saffraankrokus / Crocus Sativus === | ||
+ | De bloemkleur is lila-achtig paars voorzien van een fraaie nervatuur, aan de basis iets donkerder getint. De in verhouding grote oranjerode stempels steken meestal boven de bloem uit en het is net of ze naar één kant hangen. Het blad verschijnt gelijk met de bloem, soms eerder. Het keukenkruid saffraan is heel kostbaar. Elke bloem bevat maar drie meeldraden en voor vijf gram saffraan zijn circa 600 tot 700 bloemen nodig, die met de hand geplukt en verder verwerkt moeten worden. Bloeitijd: oktober. Hoogte: 10-12 cm. Doen het goed onder bladverliezende bomen | ||
+ | -------- | ||
+ | |||
+ | === Tulp / Tulipa clusiana var. stellata === | ||
+ | kan verwilderen, | ||
+ | -------- | ||
+ | |||
+ | === Tulp/ Tulipa montana === | ||
+ | kan verwilderen, | ||
+ | -------- | ||
+ | |||
+ | === Salomonszegel / | ||
+ | Vaste palnt. Bloeit: mei-juni. Hoogte: 15-50 cm. Wit. | ||
+ | Halfschaduw. Droge, kalkhoudende grond. | ||
+ | Elegante soort met de bladeren wat meer omhoog gericht dan de | ||
+ | “gewone”. Kan met zijn kruipende wortelstok een dicht dek vormen. | ||
+ | verkrijgbaar bij de Heliant | ||
+ | ---------------- | ||
+ | |||
+ | === Vingerhelmbloem/ | ||
+ | Bt: mrt-apr. Hoogte: 10-25 cm. Rozerood. | ||
+ | Halfschaduw. Niet te arme grond. | ||
+ | Hommels en bijen. | ||
+ | Deze plant lijkt veel op de holwortel maar komt alleen in het | ||
+ | rozerood voor. Doet het ook goed op wat minder voedselrijke, | ||
+ | kalkrijke grond. Muizen willen zich nog wel eens aan deze bol te goed | ||
+ | doen. Deze soort wordt door mieren verspreid. Doen het goed onder bladverliezende bomen | ||
+ | |||
+ | === Vogelmelk / Ornithogalum umbellatum === | ||
+ | Bt: mei-juni. Hoogte: 10-30 cm. Wit. | ||
+ | Zonnig. Niet te droge of te arme grond. | ||
+ | Beschermd. \\Als je deze soort in het gras plant, valt het niet op dat het blad afsterft | ||
+ | als de bloemen bloeien; ze liggen dan als open witte sterren op het | ||
+ | gras. Een soort die je veel aantreft in boomgaarden bij boerderijen. Doen het goed onder bladverliezende bomen | ||
+ | --------------- | ||
+ | === Wilde Hyacint / Camassia leichtlinii Coerulea === | ||
+ | Hoogte ca. 70 cm., donkerblauwe bloemen, bolmaat 14/+, bloeitijd mei/juni. Prefereert in plekje in de (half)schaduw | ||
+ | -------------- | ||
- | ------ | ||
+ | -------------------------------- | ||
bronnen: [[http:// | bronnen: [[http:// | ||